‘‘อิติ โข, ภิกฺขเว, ตถาคโต ทฏฺฐา ทฏฺฐพฺพํ, ทิฏฺฐํ น มญฺญติ, อทิฏฺฐํ น มญฺญติ, ทฏฺฐพฺพํ น มญฺญติ, ทฏฺฐารํ น มญฺญติ; สุตฺวา โสตพฺพํ, สุตํ น มญฺญติ, อสุตํ น มญฺญติ, โสตพฺพํ น มญฺญติ, โสตารํ น มญฺญติ; มุตฺวา โมตพฺพํ, มุตํ น มญฺญติ, อมุตํ น มญฺญติ, โมตพฺพํ น มญฺญติ, โมตารํ น มญฺญติ; วิญฺญตฺวา วิญฺญาตพฺพํ, วิญฺญาตํ น มญฺญติ, อวิญฺญาตํ น มญฺญติ, วิญฺญาตพฺพํ น มญฺญติ, วิญฺญาตารํ น มญฺญติฯ อิติ โข, ภิกฺขเว, ตถาคโต ทิฏฺฐสุตมุตวิญฺญาตพฺเพสุ ธมฺเมสุ ตาทีเยว ตาที [ตาทิโสว ตาที (สฺยา. กํ.), ตาทิเส เยว ตาที (ปี.), ตาทีเยว ตาทีเยเวกา (ก.)]ฯ ตมฺหา จ ปน ตาทิมฺหา [ตาทิตมฺหา (สี. ปี.)] อญฺโญ ตาที อุตฺตริตโร วา ปณีตตโร วา นตฺถีติ วทามี’’ติฯ

‘‘ยํ กิญฺจิ ทิฏฺฐํว สุตํ มุตํ วา,

อชฺโฌสิตํ สจฺจมุตํ ปเรสํ;

น เตสุ ตาที สยสํวุเตสุ,

สจฺจํ มุสา วาปิ ปรํ ทเหยฺยฯ

‘‘เอตญฺจ สลฺลํ ปฏิกจฺจ [ปฏิคจฺจ (สี. ปี.)] ทิสฺวา,

อชฺโฌสิตา ยตฺถ ปชา วิสตฺตา;

ชานามิ ปสฺสามิ ตเถว เอตํ,

อชฺโฌสิตํ นตฺถิ ตถาคตาน’’นฺตฺนฺตฺติฯ จตุตฺถํ;

5. พฺรหฺมจริยสุตฺตํ

[25] ‘‘นยิทํ , ภิกฺขเว, พฺรหฺมจริยํ วุสฺสติ ชนกุหนตฺถํ, น ชนลปนตฺถํ, น ลาภสกฺการสิโลกานิสํสตฺถํ, น อิติวาทปฺปโมกฺขานิสํสตฺถํ, น ‘อิติ มํ ชโน ชานาตู’ติฯ อถ โข อิทํ, ภิกฺขเว, พฺรหฺมจริยํ วุสฺสติ สํวรตฺถํ ปหานตฺถํ วิราคตฺถํ นิโรธตฺถ’’นฺติฯ

‘‘สํวรตฺถํ ปหานตฺถํ, พฺรหฺมจริยํ อนีติหํ;

อเทสยิ โส ภควา, นิพฺพาโนคธคามินํ;

เอส มคฺโค มหนฺเตหิ [มหตฺเตภิ (ก.) อิติวุ. 35], อนุยาโต มเหสิภิฯ

‘‘เย จ ตํ ปฏิปชฺชนฺติ, ยถา พุทฺเธน เทสิตํ;

ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสนฺติ, สตฺถุสาสนการิโน’’ติฯ ปญฺจมํ;

6. กุหสุตฺตํ

[26] [อิติวุ. 108 อิติวุตฺตเกปิ] ‘‘เย เต, ภิกฺขเว, ภิกฺขู กุหา ถทฺธา ลปา สิงฺคี อุนฺนฬา อสมาหิตา, น เม เต, ภิกฺขเว, ภิกฺขู มามกาฯ อปคตา จ เต, ภิกฺขเว , ภิกฺขู อิมสฺมา ธมฺมวินยา, น จ เต อิมสฺมิํ ธมฺมวินเย วุทฺธิํ วิรุฬฺหิํ เวปุลฺลํ อาปชฺชนฺติฯ เย จ โข เต, ภิกฺขเว, ภิกฺขู นิกฺกุหา นิลฺลปา ธีรา อตฺถทฺธา สุสมาหิตา, เต โข เม, ภิกฺขเว, ภิกฺขู มามกาฯ อนปคตา จ เต, ภิกฺขเว, ภิกฺขู อิมสฺมา ธมฺมวินยาฯ เต จ อิมสฺมิํ ธมฺมวินเย วุทฺธิํ วิรุฬฺหิํ เวปุลฺลํ อาปชฺชนฺตี’’ติฯ

[อิติวุ. 108 อิติวุตฺตเกปิ] ‘‘กุหา ถทฺธา ลปา สิงฺคี, อุนฺนฬา อสมาหิตา;

น เต ธมฺเม วิรูหนฺติ, สมฺมาสมฺพุทฺธเทสิเตฯ

‘‘นิกฺกุหา นิลฺลปา ธีรา, อตฺถทฺธา สุสมาหิตา;

เต เว ธมฺเม วิรูหนฺติ, สมฺมาสมฺพุทฺธเทสิเต’’ติฯ ฉฏฺฐํ;

7. สนฺตุฏฺฐิสุตฺตํ

[27] ‘‘จตฺตาริมานิ , ภิกฺขเว, อปฺปานิ จ [เจว (ก.)] สุลภานิ จ, ตานิ จ อนวชฺชานิฯ กตมานิ จตฺตาริ? ปํสุกูลํ, ภิกฺขเว, จีวรานํ อปฺปญฺจ สุลภญฺจ , ตญฺจ อนวชฺชํฯ ปิณฺฑิยาโลโป, ภิกฺขเว, โภชนานํ อปฺปญฺจ สุลภญฺจ, ตญฺจ อนวชฺชํฯ รุกฺขมูลํ, ภิกฺขเว, เสนาสนานํ อปฺปญฺจ สุลภญฺจ, ตญฺจ อนวชฺชํฯ ปูติมุตฺตํ, ภิกฺขเว, เภสชฺชานํ อปฺปญฺจ สุลภญฺจ, ตญฺจ อนวชฺชํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, จตฺตาริ อปฺปานิ จ สุลภานิ จ, ตานิ จ อนวชฺชานิฯ ยโต โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อปฺเปน จ ตุฏฺโฐ โหติ สุลเภน จ, อิทมสฺสาหํ อญฺญตรํ สามญฺญงฺคนฺติ [สามญฺญนฺติ (ก.)] วทามี’’ติฯ

‘‘อนวชฺเชน ตุฏฺฐสฺส, อปฺเปน สุลเภน จ;

น เสนาสนมารพฺภ, จีวรํ ปานโภชนํ;

วิฆาโต โหติ จิตฺตสฺส, ทิสา นปฺปฏิหญฺญติฯ

‘‘เย จสฺส ธมฺมา อกฺขาตา, สามญฺญสฺสานุโลมิกา;

อธิคฺคหิตา ตุฏฺฐสฺส, อปฺปมตฺตสฺส สิกฺขโต’’ติฯ สตฺตมํ;